Daha önce Türkiye'nin yerli COVID-19 aşısı Turkovac’ı geliştiren ekibin başında yer alan Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, yıl sonuna kadar insan faz çalışmalarına geçmeyi planladıklarını duyurdu.
Kene vakaları artıyor, ölüm haberleri geliyor
Havaların ısınmasıyla birlikte Türkiye genelinde kene ısırması vakaları yeniden gündeme oturdu. KKKA nedeniyle Kayseri'de iki kişinin hayatını kaybettiği açıklanırken, kene kaynaklı hastalık endişesi kırsal kesimlerde tedirginliği artırdı. Tam da bu dönemde Prof. Dr. Özdarendeli’den gelen aşı müjdesi, hastalık riski taşıyan milyonlarca vatandaş için umut oldu.
2015’te başlayan serüven, Turkovac arası sonrası yeniden ivme kazandı
KKKA aşısı çalışmaları 2015 yılında TÜBİTAK desteğiyle başlamış ancak 2019’un sonunda patlak veren COVID-19 pandemisi nedeniyle yaklaşık dört yıl askıya alınmıştı. Özdarendeli, “1 yıldır yeniden yoğun şekilde çalışıyoruz. Sağlık Bakanlığı’nın desteğiyle yürüttüğümüz rekombinant aşı projemiz kapsamında oldukça olumlu sonuçlar aldık. Şu anda son birkaç toksikoloji ve güvenlik testi aşamasındayız. Her şey yolunda giderse yıl sonunda insan üzerinde faz çalışmasına geçmeyi planlıyoruz” dedi.
“Aşıyı o bölgelere ulaştırmak boynumuzun borcu”
KKKA’nın Türkiye'de belirli bölgelerde yoğun görüldüğünü belirten Özdarendeli, “3 ila 4 milyon insanın bu hastalık riskiyle yaşadığı bölgeler var. Her yıl onlarca can kaybı yaşanıyor. Bu nedenle biz bu aşıyı yalnızca bilimsel değil, aynı zamanda insani bir sorumluluk olarak görüyoruz. Artık konuşma değil, yapma zamanı. Bu aşıyı insanımıza ulaştırmak boynumuzun borcu” ifadelerini kullandı.
“2 dozluk koruma, gerektiğinde destek dozu”
KKKA aşısının grip aşısı gibi her yıl yenilenmesinin gerekmediğini belirten Prof. Dr. Özdarendeli, “İki dozluk bir programla başlıyoruz. Gerekli durumlarda birkaç yıl sonra hatırlatma dozu yapılabilir. Bu özellik, aşının kullanımını daha pratik ve etkili hale getiriyor” dedi.
Türkiye’nin ikinci aşı enstitüsü: Genç bilim insanları yetişiyor
Erciyes Üniversitesi Aşı Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü, Türkiye’de Hacettepe’den sonra kurulan ikinci aşı enstitüsü olma özelliği taşıyor. 15 kişilik uzman bir ekiple çalışan enstitüde, post-doktora araştırmacılardan doktora ve yüksek lisans öğrencilerine kadar çok sayıda genç bilim insanı da görev yapıyor. Özdarendeli, “Burası yalnızca aşı üreten değil, aynı zamanda Türkiye’nin aşı geleceğini şekillendirecek insan kaynağını yetiştiren bir merkez” dedi.
Yeni tehditlere karşı hazır altyapı
KKKA aşısının yanı sıra, enstitü farklı aşı platformlarında da çalışmalarına devam ediyor. Özdarendeli, “İnaktiften rekombinanta farklı sistemleri geliştirme kapasitemiz var. Acil bir durumda farklı hastalıklar için hızla üretime geçebilecek altyapıya sahibiz” diyerek, stratejik bir bilim üssü olduklarının altını çizdi.
Kamu desteği sürüyor
Aşının geliştirilmesi sürecinde TÜBİTAK’ın yanı sıra Sağlık Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Strateji Daire Başkanlığı’nın da destek sağladığını belirten Prof. Dr. Özdarendeli, “Bu desteklerin devam edeceğine inanıyorum. Hedefimiz, KKKA aşısını en kısa sürede Türk halkının hizmetine sunmak” dedi.
