Liv Hospital Ankara Psikoloji Bölümü’nden Psikolog Ecem Özcan Tatlıdil, yapay zekânın birey üzerindeki etkilerine ilişkin önemli uyarılarda bulundu. Yapay zekânın hayatı kolaylaştırıcı yönlerinin inkâr edilemeyeceğini belirten Tatlıdil, bazı danışanlarının artık yapay zekâ uygulamaları üzerinden hayatlarına yön vermeye çalıştığını gözlemlediğini söyledi.
Tatlıdil, “Yapay zekâ günlük yaşamda zaman kazandıran, pratik çözümler sunan bir araç. Ancak psikolojik sağlığımız ve düşünce yapımız açısından değerlendirildiğinde, bireyin farkındalığını azaltabilir ve bağımlılık yaratabilir. Bu durum yaratıcı düşünceyi de olumsuz etkileyebilir” dedi.
“Yaratıcılığı kaybetmek özgün hedefleri kaybetmektir”
Yapay zekânın sunduğu kolaylıkların önemli olduğunu, ancak sınırlarının da bilinmesi gerektiğini ifade eden Tatlıdil, “Yaratıcı düşünceyi kaybetmemiz; farkındalık, algı, hayal gücü ve özgün hedeflerimizi de kaybetmek anlamına gelir. Oysa sorgulayan, araştıran, özgün fikirler üretebilen bir nesle ihtiyacımız var. Teknolojiyi yaşam felsefesi haline getirmeden, sınır koyarak kullanmak gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Psikolojik destek, yapay zekâyla kıyaslanamaz”
Tatlıdil, yapay zekânın ruh sağlığı alanında destekleyici bir rolü olabileceğini kabul etmekle birlikte, terapi süreçlerinin uzman kontrolünde, bilimsel temellere dayalı şekilde yürütülmesi gerektiğinin altını çizdi. “Bugün yapay zekânın insan psikolojisine sundukları, profesyonel terapi yöntemleriyle kıyaslanamaz. Bu noktada bireylerin gerçek ihtiyaçlarına uygun bilimsel yaklaşımlarla ilerlemek gerekir” diye konuştu.
“Yapay zekâ insan zihninden esinleniyor”
Yapay zekâ algoritmalarının, insan beyninin çalışma prensiplerinden ilham alarak tasarlandığını aktaran Tatlıdil, sosyal medyada gösterilen içeriklerle beynin bilgi işleme süreçleri arasında benzerlikler bulunduğunu ifade etti.
Tatlıdil, beyin algoritmasının işleyişini şu başlıklarla özetledi:
-
Veri Toplama (Duyular): Beyin tıpkı sosyal medya uygulamaları gibi çevreden bilgi toplar.
-
Filtreleme: Geçmiş deneyimlere göre bilgi seçilir.
-
Dikkat (Öncelik Belirleme): Hangi bilgiye odaklanılacağına karar verilir.
-
Anlam Yükleme: Bilgiler yorumlanır ve anlamlandırılır.
-
Tepki Üretme: Düşünce, duygu ve davranışa dönüşen tepki ortaya çıkar.
“Zihnimizdeki algoritmayı biz şekillendiririz”
Tatlıdil, “Zihnimizdeki algoritma, tıpkı yapay zekâ gibi sürekli kendini besler ve geliştirir. Bu nedenle neye odaklandığımız, neyi tekrar ettiğimiz çok önemlidir. Sağlıklı içeriklere yönelmek, zihinsel akışımızı olumlu yönde etkiler. Yapay zekâyı kullanmakta sakınca yok; ancak onun yaratıcı düşüncemizin önüne geçmesine izin vermemeliyiz. En önemlisi, insan psikolojisine dair konularda mutlaka uzman desteğine başvurmalıyız” diyerek sözlerini tamamladı.
