Medical Park Bahçelievler Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nuriye Taşdelen Fışgın, bağırsak enfeksiyonlarının gastrointestinal sistemin virüs, bakteri ve parazit kaynaklı enfeksiyonları olduğunu belirtti. Prof. Dr. Fışgın, bu enfeksiyonlarda ortaya çıkan belirtilerin alınan mikroorganizmanın özelliğine göre farklılık gösterebileceğini ifade etti.
"En sık karşımıza çıkan şikayetler; bulantı, kusma, ishal ve karın ağrısıdır. Bunun yanı sıra ateş, karında şişkinlik, gaz belirtileri de ortaya çıkabilir. Ayrıca sıvı ve elektrolit kaybına bağlı olarak hastalarda kramplar, halsizlik, idrar çıkışında azalma, kalp ritim bozuklukları görülebilmektedir" diye konuştu.
En sık görülen enfeksiyon etkenleri
Prof. Dr. Fışgın, gıdalar ve su ile alınan mikroorganizmaların neden olduğu ve genellikle kusma ve ishalle ortaya çıkan enfeksiyonların en sık görüldüğünü söyledi. Fışgın, bu enfeksiyonlara birçok mikroorganizmanın neden olduğunu dile getirdi:
"Bunların içinde virüsler (Rotavirus, Norovirus gibi), bakteriler (Salmonella, Shigella, E.coli gibi) ve parazitler (Entamoeba histolytica-Amipli dizanteri, Giardia gibi) sayılabilir. Virüsler özellikle çocuk yaş grubunda ishal etkeni olarak karşımıza çıkmaktadır."
Bulaşma yolları ve riskli gıdalar
Bağırsak enfeksiyonlarının en çok uygun şartlarda tutulmayan gıdalar ile bulaştığını belirten Prof. Dr. Fışgın, özellikle yaz aylarında artan sıcaklıklar nedeniyle gıdaların saklanmasında sorunlar yaşanabildiğini ve mikroorganizmaların kolaylıkla üreyebildiğini vurguladı.
"Bu gıdalar arasında dondurma, kaymak, mayonez, yaş pasta, kremalı yiyecekler, sık sık ısıtılan pirinç, yumurta ve et-et ürünleri sayılabilir. Ayrıca uygun şekilde yıkanmamış meyve ve sebzelerden bulaş olabilmektedir. Bunun yanı sıra yiyeceklere kirli ellerle dokunmak eldeki mikropların gıdalara geçmesine neden olmaktadır. Su ve içeceklere konulan buzlarla da bazı mikroorganizmalar bulaşmakta ve enfeksiyona neden olmaktadır."
Risk altındaki gruplar: Çocuklar ve yaşlılar
Prof. Dr. Fışgın, bağırsak enfeksiyonlarının bazı bireylerde daha ağır seyredebileceğini belirtti.
"Çocuklarda ve yaşlılarda sıvı ve elektrolit kaybına bağlı sıkıntılı durumlar ortaya çıkabilir. Özellikle yaşlı hastalarda böbrek yetmezliği, kalpte ritim bozuklukları ve ağrılı kas krampları oluşabilmektedir. Bunun yanı sıra kanser hastaları ve özellikle kemoterapi alan hastalarda da immün sistemleri zayıf olduğundan ishal yapan mikroorganizma kana karışarak ağır klinik tablolara neden olabilir. Küçük çocuklarda, yaşlılarda ve kanser hastalarında ishallerin ölümcül hale gelebildiği akılda tutulmalıdır" dedi.
Nadir görülen ciddi komplikasyonlar
Bu tür enfeksiyonların nadiren de olsa kalıcı bir bağırsak hasarına yol açabileceğini dile getiren Prof. Dr. Fışgın, uzun süreli ishallerde altta yatan başka hastalıkların da düşünülmesi gerektiğini belirtti.
"İshaller genellikle akut enfeksiyonlardır. İki haftadan uzun süreli ishali olan kişilerde paraziter hastalıklar, farklı sistemik enfeksiyonlar, ülseratif kolit benzeri bağırsak ülseri hastalıkları düşünülmelidir. Akut ishallerde; bağırsaklarda kanama, bağırsağın hareketinin durması ve bağırsak delinmesi nadiren karşımıza çıkabilmektedir."
Evde yapılabilecek ilk müdahaleler ve korunma yolları
Prof. Dr. Fışgın, akut ishal durumunda sıvı ve elektrolit kaybının yerine konmasının önemini vurguladı.
"Şayet hastanın ağızdan alımı bozulmadı ve kusması yok ise; bol su, tuzlu ayran (hastanın altta yatan yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlığı, ileri yaşı varsa mutlaka hekim kontrolünde alınmalı), muz, haşlanmış patates, yoğurt çorbası gibi gıdalar ile kayıplar yerine konulabilir. Ancak hastanın ağızdan alımı kısıtlı ise veya bulantı-kusması varsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurması gerekmektedir. İshalin artmasına neden olabilecek yüksek lifli gıdalar tüketilmemelidir. İshallerde hekim tarafından önerilmediği sürece antibiyotik kullanılmamalıdır. Antibiyotiklerin de ishal yapabileceği unutulmamalıdır" dedi.
Yaz aylarında bağırsak enfeksiyonlarından korunmak için alınması gereken önlemlere de değinen Prof. Dr. Fışgın, açıklamalarını şu tavsiyelerle sonlandırdı:
"Öncelikle enfeksiyonların çoğundan korunmak için el yıkamak çok önemlidir. Yaz aylarında gıdaların çabuk bozulma olasılığı olduğundan açık gıdaların tüketiminde dikkat edilmelidir. Özellikle kolay bozulan dondurma, mayonez, yaş pasta, kremalı yiyecekler gibi gıdaları tüketirken dikkatli olunmalıdır. Bu tip gıdaların mutlaka buzdolabında muhafaza edildiğinden emin olunmalı ve zamanında tüketilmelidir. Gıdaların buzdolabında saklanması, tarihi geçen gıdaların tüketilmemesi, meyve ve sebzelerin iyi yıkanması önemlidir. Kaymak, yaş pasta gibi gıdaların buzdolabında da saklansa 1-2 günde tüketilmesi gerekmektedir."
