Virüsün ana taşıyıcısı olan Hyalomma marginatum kene türünün şehir parklarında bulunmadığını vurgulayan Prof. Dr. Orkun, asıl riskin kırsal bölgelerde tarım ve hayvancılıkla uğraşan gruplar için geçerli olduğunu belirtti.
“Virüsün ana vektörü şehir parklarında yaşamaz”
Türkiye’de KKKA’nın 2000’li yılların başından itibaren görüldüğünü hatırlatan Prof. Dr. Orkun, “Hyalomma marginatum, mart sonunda aktifleşir ancak nisan ve mayıstaki yağışlar bu yılı yavaşlattı. Yine de özellikle tarım işçilerinin sahada yoğunlaştığı mayıs sonu ve haziran aylarında vakalar artıyor. Bu kene türü, park ve bahçelerde, metropolün ortasında bulunmaz. Aktivasyon odağı, yaban hayvanları ve çiftlik hayvanlarının bir arada olduğu kırsal kesimlerdir” dedi.
Sivas, Tokat ve Ankara dikkat çekiyor
Kene popülasyonlarının bölgeden bölgeye değişiklik gösterdiğini anlatan Orkun, “Türkiye genelinde ‘keneler arttı’ demek yanlış olur. Bazı yerlerde artış, bazı yerlerde azalış var. Sivas ve Tokat gibi insan gücüyle yapılan tarımın yoğun olduğu illerde vaka sayıları yüksek. Ankara da endemik bölgelerden biri, özellikle kuzey ilçelerinde her yıl vakalar rapor ediliyor” bilgisini paylaştı.
Yanlış inanışlara dikkat çekti
Kenelere karşı koruma yöntemlerinde sosyal medyada dolaşan yanlış bilgilere de dikkat çeken Prof. Dr. Orkun, “Ne çay ağacı yağı ne lavanta yağı… Etkinliği kanıtlanmamış hiçbir uygulamaya itibar edilmemeli. Etkili bir aşı ya da ilaç yok. En doğru korunma, kapalı kıyafet giymek ve vücuda yapışan keneyi bir an önce çıkarmaktır” dedi.
Keneyi çıkarırken ağız kısmının içeride kalmasının hastalık bulaştıracağına yönelik söylentileri de yalanlayan Orkun, “Ağız kısmı içerde kalsa bile bu, sadece kıymık gibi bir reaksiyon oluşturur, enfeksiyon riskiyle ilgisi yoktur” diye konuştu.
“Keneyi uçakla atıyorlar” iddiası şehir efsanesi
Kenelerin bazı bölgelere uçakla atıldığına dair iddiaların da gerçek dışı olduğuna işaret eden Orkun, “10 yılı aşkın süredir arazideyiz. Böyle bir şey imkânsız. Bu hastalık Anadolu’da doğal olarak var. Ölüm oranı yüzde 5 civarında. Çocuklar ise hastalığa genelde dirençli. En büyük risk, bağ, bahçe, tarla işlerinde çalışanlarda” dedi.
En kritik tedbir: Hızlı müdahale
Keneden korunmanın temel kuralının erken müdahale olduğunun altını çizen Prof. Dr. Orkun, “Keneyi gördüğünüzde panik yapmayın. Cımbız, eldiven ya da peçete yardımıyla mümkün olan en kısa sürede çıkarın. Bu, hastalık riskini önemli ölçüde azaltır” tavsiyesinde bulundu.
