2025 Sulak Alanların Küresel Durumu: Sulak Alanların Değeri, Korunması ve Finansmanı başlıklı raporda, göllerden nehir deltalarına, turbalıklardan mangrovlara kadar milyonlarca hektarlık sulak alanın son 50 yılda kaybedildiği belirtildi.
Rapora göre 1970’ten bu yana dünya çapında 411 milyon hektar sulak alan yok olurken, mevcut alanların dörtte biri ise “ciddi derecede bozulmuş” durumda. Bilim insanları mevcut gidişatın durdurulamaması halinde önümüzdeki 25 yılda kalan sulak alanların yüzde 20’sinin daha yok olabileceğine dikkat çekiyor.
Tarım baskısı, kirlilik ve iklim değişikliği ana neden
Uzmanlar, sulak alan tahribatının başlıca nedenleri arasında tarım alanlarının genişletilmesi, kirlilik, istilacı türler ve iklim değişikliğinin deniz seviyesini yükseltmesi ile kuraklık etkileri olduğunu vurguluyor. Raporda, “Sulak alanların kaybı; tarım, balıkçılık, su yönetimi, gıda güvenliği ve iklim direncini doğrudan tehdit ediyor” ifadesi yer aldı.
Karbon yutağı ve doğal afet kalkanı
Dünya kara yüzeyinin yalnızca yüzde 6 ila 7’sini oluşturan sulak alanlar, küresel bitki ve hayvan türlerinin yaklaşık yüzde 40’ına ev sahipliği yapıyor. Ayrıca karbon tutma kapasiteleriyle iklim değişikliğiyle mücadelede hayati rol oynuyor.
Raporda öne çıkan bir diğer nokta ise bu alanların olağanüstü hava olayları karşısında doğal bariyer işlevi görmesi. Selleri, kuraklıkları ve şiddetli yağışları hafifletiyor, yer altı su kaynaklarını besleyerek yaklaşık 3 milyar insana içme suyu sağlıyor. Dünya nüfusunun temel besin kaynaklarından pirincin yetiştirildiği başlıca ekosistemler de yine sulak alanlar.
“Vakit kaybetmeden korunmalı” uyarısı
Ramsar Sekretaryası, devletlere ve uluslararası topluma sulak alanların korunması için daha fazla finansman ve etkin yönetim çağrısında bulundu. Uzmanlar, aksi halde geri dönülemez ekolojik ve ekonomik kayıpların kaçınılmaz olduğu uyarısını yineledi.
