Son dönemde art arda yaşanan olaylar, çalışanların prim mağduriyetini gözler önüne serdi. İstanbul’da özel sektörde çalışan bir kadın işçi, emeklilik başvurusu öncesi SGK kayıtlarını kontrol ettiğinde, iki yıllık hizmet süresinin sistemde görünmediğini fark etti. Tüm maaş bordrolarının eksiksiz yatırıldığını ispat etmesine rağmen, prim kayıtlarındaki bu kayıp için SGK’ya başvuran işçinin inceleme sürecinin aylar sürebileceği belirtiliyor.
Sahte sigortalıya ağır fatura
SGK uzmanı Ali Tezel, sahte sigortalılık vakalarına dikkat çekerek, “Aktif çalışmadığı halde primini elden yatırarak sigortalı gösterilen kişilerin tüm sigorta süreleri iptal ediliyor, yatırılan primler kuruma gelir olarak kaydediliyor. Eğer emekli aylığı bağlanmışsa, maaş kesiliyor ve ödenen tüm aylıklar geri alınıyor. İşverenler için ise 150 bin TL’yi aşan cezalar ve resmi evrakta sahtecilik suçlaması gündeme geliyor” dedi.
Geriye dönük sigorta yapılamıyor
Avukat Gizem Gonce ise çalışanların en büyük yanılgısına işaret ederek, “Vatandaşlar emeklilik aşamasına gelince primlerinin eksik olduğunu fark ediyor. Ancak geriye dönük sigorta işletilemiyor. Bu nedenle yaş şartını sağlasa bile prim gün sayısı tamamlanmadığı için emekli olamıyor” dedi. Gonce, bordro ve prim kontrolünün düzenli yapılmasını, hak kayıplarının önlenmesi için işçilerin şüphe duyduklarında hemen SGK’ya başvurmalarını tavsiye etti.
Nasıl başvuru yapılır?
SGK, prim iadesi ya da eksik prim düzeltme başvurularının şahsen yapılmasını zorunlu kılıyor. Bir başkası adına işlem yapılamıyor, dijital ortamdan başvuru kabul edilmiyor. Başvuru yapmak isteyen çalışanların dilekçe hazırlayarak şahsen SGK’ya gitmesi gerekiyor.
Herkesin meselesi: 85 milyonun sofrasına kadar uzanıyor
Uzmanlara göre, prim oyunu yalnızca çalışanı değil sosyal güvenlik sisteminin tamamını etkiliyor. Sahte sigortalılığın kayıt dışı istihdamı körüklediğini, gerçek çalışanların hak kaybına uğradığını vurgulayan uzmanlar, düzenli kontrolün yanı sıra işverenlerin de sorumluluk bilinciyle hareket etmesi gerektiğini belirtiyor.
