Yeditepe Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, orman yangınlarının atmosfere saldığı dumanın hava kalitesini ciddi şekilde etkilediğini belirtti. Akduman, yangın dumanının PM2.5 ve PM10 gibi ince parçacıklar yaydığını ve bu partiküllerin akciğerlere ve kan dolaşımına ulaşarak solunum ve kalp hastalıklarını tetiklediğini açıkladı.
Akduman, "Çünkü böyle bir felaket anında bu partikül sayısı WHO'nun belirlediği limitlerin kat kat üzerine çıkar. Beraberinde havaya kimyasal maddeler de salınır ve karbondioksit oranı da limitlerin çok aşar. Sonuçta gözlerden cilde, akciğerlerden kalbe kadar geniş bir yelpazede etki alanı bulur. Öksürük, hırıltılı nefes alma gibi şikayetler artarken kalp yetmezliği, kalp krizi ve felç riski de gelişir" dedi.
Kronik hastalığı olanlar ve risk grupları
Dr. Öğr. Ü. Akduman, özellikle solunum yolu hastalıkları (astım, KOAH, bronşit) ve kardiyovasküler hastalıklara (hipertansiyon, kalp yetmezliği) sahip kişilerin yangın dumanından daha fazla etkilendiğini ifade etti. Akduman, "KOAH hastalarında dumanlı havalarda atak geçirme riski 5 kata kadar çıkabilir. Bu kişilerde nefes darlığı, oksijen yetersizliği, öksürük gibi şikayetler gözlenir" dedi.
Kalp hastaları için de riskin yüksek olduğunu belirten Akduman, "Yapılan araştırmalar, hava kirliliğinin yoğun olduğu günlerde kalp krizi riskinin yaklaşık yüzde 42 oranında arttığını gösteriyor. Kardiyovasküler sorunları olanlarda da dumana maruziyet sonrasında çarpıntı, baş dönmesi, halsizlik gibi şikayetler ortaya çıkabilir" diye konuştu.
Akduman, 65 yaş üzeri kişiler, çocuklar, hamileler ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin de riskli grupta yer aldığını belirterek, şunları söyledi:
"Çocukların akciğerleri henüz gelişme aşamasındadır ve bu da onları çevresel kirleticilere karşı daha savunmasız hale getirir. PM2.5 gibi ince partiküller, çocukların solunum yollarında tahrişe neden olarak astım gelişme riskini artırabilir. Ayrıca, hamilelik döneminde maruz kalınan duman, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı riskinin yükselmesine neden olabilir. Özellikle kemoterapi gören hastalarda enfeksiyon ve zatürre riski belirgin şekilde artacağı için önlem almaları gerekir."
Yangın dumanına karşı alınması gereken önlemler
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Ü. Seha Akduman, risk gruplarına dahil bireylerin hava kalitesinin kötü olduğu günlerde hayati önem taşıyan önlemler alması gerektiğini vurguladı:
"Öncelikle bu grupta yer alan kişiler mümkün olduğunca kendilerini kapalı ortamlarda tutmaya çalışmalı, kapı ve pencereleri sıkıca kapamalı. Ayrıca küçük partiküllere karşı N95/N99 filtreli maskeler kullanmalı. Yine bol su içmek de dumanın solunum yollarındaki mukozanın yapışmasını azaltacaktır. Özellikle düzenli kullanılmakta olan ilaçlar kullanılmaya devam edilmeli ve kurtarıcı niteliği taşıyan nefes açıcılar yanlarında bulundurulmalı. Kurtarıcı ilaçları kullanmalarına rağmen şikayetlerinde azalma görülmüyorsa mutlaka hekime başvurulmalı."
