Kasım 2023’te Nijer’in Agadez bölgesinde keşfedilen ve NWA 16788 adı verilen göktaşı, Mars’tan Dünya’ya ulaşan en büyük meteorit olarak tanımlanıyor. 24,5 kilogram ağırlığındaki bu nadir gök cismi, 16 Temmuz’da Sotheby’s müzayede evi tarafından New York’ta açık artırmaya çıkarılacak.
Uzmanlara göre bu eşsiz taş, yaklaşık 4 milyon dolara kadar alıcı bulabilir. Sotheby’s’ten yapılan açıklamada, NWA 16788’in bir sonraki en büyük Mars kökenli meteoritten yüzde 70 daha büyük olduğu belirtildi. Bugüne kadar Dünya’da yalnızca 400 civarında Mars’tan geldiği doğrulanan göktaşı bulunduğu biliniyor.
Yüzeyden uzaya, uzaydan dünyaya
Bilim insanları, taşın Mars yüzeyinden bir asteroit çarpmasıyla koparak uzaya fırladığını ve zamanla Dünya’ya ulaştığını aktarıyor. Yüksek sıcaklık ve basınç nedeniyle taşın bazı kısımlarının cama dönüştüğü, atmosferden geçerken oluşan camımsı kabuğun ise hâlâ bu yolculuğun izlerini taşıdığı belirtiliyor.
“Nesillerde bir kez” denebilecek türden
Sotheby’s Bilim ve Doğa Tarihi Birimi Başkan Yardımcısı Cassandra Hatton, NWA 16788’i “nesillerde bir kez rastlanabilecek türden” olarak niteledi. Hatton, “Kızıl rengi, boyutu ve zamanın aşındırdığı yapısıyla bu taş, Mars ile kurulan nadir bir fiziksel temas” dedi.
Bilim dünyası ikiye bölündü
Ancak bu satış, bilim çevrelerinde farklı tepkilere yol açtı. Edinburgh Üniversitesi’nden paleontolog Prof. Steve Brusatte, taşın özel koleksiyonlara değil, müzelere ait olması gerektiğini belirterek, “Bir milyarderin kasasına girmesi yerine müzede olmalı,” ifadesini kullandı.
Öte yandan Leicester Üniversitesi’nden gezegen bilimci Dr. Julia Cartwright, koleksiyonerliğin bilimsel araştırmaları desteklediğini savundu. Cartwright, “Eğer meteor koleksiyonerliği olmasaydı, elimizde incelenecek bu kadar örnek de olmazdı,” diyerek, NWA 16788’e ait bir referans örneğin Çin’deki Purple Mountain Gözlemevi’nde korunduğunu da hatırlattı.
Yeni rekor yolda mı?
Satışa çıkacak olan bu taşın daha önceki müzayede rekorlarını kırması bekleniyor. 2021 yılında, Mars atmosferini içinde barındıran başka bir göktaşı Christie’s’te 200 bin dolara satılmıştı. O taşın başlangıç fiyatı 30 ila 50 bin dolar arasındaydı.