Küresel ısınmanın etkisiyle eriyen buzullar, volkanik patlamaların sayısını ve şiddetini artırma riski taşıyor. Şili’de yapılan araştırmalar, buzul çağının sona erdiği dönemde Güney Amerika’da volkanik aktivitelerin yükseldiğini ortaya koydu. Bu bulgu, Antarktika’da benzer bir sürecin yaşanabileceğine işaret ediyor.
Magma üzerindeki baskı azaldı
Buzul tabakasının erimesi, yer altındaki magma odalarındaki baskıyı azaltıyor. Bu baskının kalkması, magma içinde biriken gazların genişlemesine ve daha güçlü volkanik patlamaların meydana gelmesine yol açabiliyor. Araştırmada, yaklaşık 26 bin ila 18 bin yıl önce Patagonya’daki kalın buz örtüsünün, Mocho-Choshuenco Yanardağı’ndaki patlamaları baskıladığı ancak buzullar eridikçe baskının kalktığı belirtiliyor. Böylece magma hızla yüzeye çıkarak şiddetli patlamalar oluşturdu.
Batı Antarktika’da volkanik tehlike
ABD Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden araştırmacı Pablo Moreno-Yaeger, “Buzullar geri çekildikçe, volkanlar daha sık ve daha şiddetli patlıyor” ifadelerini kullandı. Bilim insanları, Batı Antarktika’da 100’den fazla volkan olduğunu ve bu bölgedeki buz tabakasının bu yüzyıl içinde önemli ölçüde eriyebileceğini belirtiyor. Bu durum, bölgenin volkanik patlamalara karşı savunmasız hale gelmesine neden oluyor.
İklim döngüsünde tehlikeli kısır döngü
Volkanik patlamalar kısa vadede atmosfere yaydıkları parçacıklarla gezegenin soğumasına katkı sağlasa da, uzun süreli patlamalar atmosfere karbondioksit ve metan gibi sera gazları salar. Bu da sıcaklıkların daha da yükselmesine, buzulların hızla erimesine ve yeni volkanik patlamaların tetiklenmesine yol açabilir. Bilim insanları, bu döngünün iklim krizini derinleştirebileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Araştırmacılar, iklim değişikliğinin volkanik faaliyetler üzerindeki etkilerinin henüz tam olarak anlaşılmadığını vurguluyor ve bu alanda daha kapsamlı bilimsel çalışmalara ihtiyaç olduğunu belirtiyor.
