İzmir, Türkiye'nin en önemli kuru domates üretim merkezlerinden biri konumunda. İl Tarım ve Orman Müdürü Mustafa Şahin, bölgede hem sanayi tipi hem kurutmalık hem de salçalık domates üretimi yapıldığını ve iklimin hem üretime hem de kurutma kalitesine olumlu yansıdığını ifade etti.
Şahin'in verdiği bilgilere göre, sanayi tipi domates üretiminde Türkiye genelinde Bursa ve Manisa'nın ardından İzmir geliyor. İzmir'de 16 ilçede domates üretimi yapılırken, Kınık, Torbalı ve Bayındır öne çıkıyor. Toplam 114 bin dekarlık alanda yıllık yaklaşık 920 bin ton sanayi tipi domates üretiliyor. Bu ürünlerin pazar değeri olan kısmı kurutmalık olarak değerlendirilirken, küçük veya şekil bozukluğu olanların büyük çoğunluğu salçalık sektöründe kullanılıyor.
Coğrafi işaretin pazarlamadaki rolü ve üretim rakamları
Torbalı domatesinin coğrafi işaretli olması, ürünün uluslararası piyasalarda kabul edilmesi ve tercih edilmesinde önemli bir unsur olarak öne çıkıyor. Mustafa Şahin, 2024 yılı içerisinde İzmir'de yaklaşık 6,5 milyon ton sanayi tipi domates üretildiğini belirterek, 2025 rakamlarının da bu seviyelerde olacağını tahmin etti. Şahin, yurt dışındaki talepten kaynaklı olarak ülke genelinde üretimde yüzde 15 civarında bir artış yaşandığını ve Torbalı kuru domatesinin coğrafi işaretinin pazarlamaya ciddi katkı sağladığını vurguladı.
Üreticiden hasat süreci ve kalite vurgusu
Domates üreticisi Kemal Saygıner, hasat mesaisinin 15 gününü geride bıraktıklarını ve Ağustos ortasına kadar devam edeceklerini belirtti. Her sabah 05.30'da başlayıp akşam güneşin batışıyla biten yoğun bir mesai yürüttüklerini aktaran Saygıner, şu ana kadar 3 bin 500 ton yaş domates kestiklerini ve önlerinde bir o kadar daha miktar olduğunu söyledi. Günlük 20 kamyonla hasada çıktıklarını belirten Saygıner, toplanan domateslerin çullar üzerine serilerek ortadan ikiye bölündüğünü, tuzlanıp kurutulduktan sonra işletmeye gönderildiğini ve soğuk hava depolarında bekletildiğini anlattı.
Saygıner, "Domatesleri gelen talebe göre ambalajlayıp ihracata sevk ediyoruz. Öncelikle Amerika, Kanada, Brezilya olmak üzere Avrupa ülkelerinden de Polonya ile büyük bir ihracatımız var. Ardından Almanya ve Fransa ile de devam eden bir ihracatımız oluyor" dedi. Torbalı domatesinin coğrafi işaretli olmasının büyük bir avantaj olduğunu vurgulayan Saygıner, "Buranın güneşi, güneş açısı ve nemi domatesin 6 günde ve uygun şartlarda kurumasını sağladığı için hızlı kuruyan bölgelere göre çok daha iyi bir kalite ve tat elde ediyoruz. Bu da tercih sebebi oluyor" şeklinde konuştu.
