Türkiye'nin ilk "İklim Kanunu", TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı. Kanun ile birlikte iklim değişikliğiyle mücadelede yasal bir altyapı oluşturulurken, kamuoyunda dile getirilen bazı iddialar üzerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'ndan açıklama geldi.
Bakanlık, sosyal medya hesabı üzerinden “İklim Kanunu Gerçekleri” başlığıyla yaptığı açıklamada, kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla 9 madde hâlinde en çok gündeme gelen iddialara yanıt verdi. Açıklamada öne çıkan başlıklar şöyle:
1. Karbon ayak izi:
Karbon ayak iziyle insanların özgürlüklerinin kısıtlanması söz konusu değil. Bu uygulama yalnızca üretim yapan organizasyonlar için geçerlidir.
2. Emisyon Ticareti Sistemi:
Kanun, karbon vergisi değil, sadece enerji yoğun üretim tesislerine yönelik emisyon ticaret sistemini öngörüyor. Bireylerle hiçbir ilgisi bulunmuyor.
3. Tarım:
“Tarım yasaklanacak, meyve ağaçlarına el konulacak” şeklinde yorumlanabilecek herhangi bir ifade kanun metninde yer almıyor.
4. Çiftçi:
"Üretici istediği ürünü ekemeyecek" veya "cezalandırılacak" yönünde herhangi bir yaptırım içeren madde kanunda yok.
5. Hayvancılık:
Hayvancılığın yasaklanması, yapay et dayatılması veya hayvan otlatma yasağı gibi iddiaların gerçeği yansıtmadığı belirtildi.
6. Paris Anlaşması:
Paris Anlaşması, 2021 yılından bu yana yürürlükte olup şu ana kadar hiçbir kısıtlayıcı uygulama getirmedi.
7. Kömür ve petrol:
Kanun, çevre dostu temiz enerjiyi teşvik ediyor ancak kömür ve petrolün tamamen yasaklanmasına yönelik bir düzenleme bulunmuyor.
8. İklim değişikliği inkârı:
“İklim değişikliği yok” diyenlere yönelik herhangi bir ceza maddesi yer almıyor.
9. Vatandaşa ceza yok:
Kanunun hiçbir maddesinde vatandaşa ceza veya özgürlükleri kısıtlayan herhangi bir hüküm yer almıyor.
Sıfır emisyon hedefi ve yerel eylem planları
Yasa kapsamında 2053 net sıfır emisyon hedefinin gerçekleştirilmesi hedefleniyor. Bakanlıklar, Ulusal Katkı Beyanı ve strateji belgeleri çerçevesinde sorumluluk üstlenecek. 81 ilde İl İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulları oluşturulacak ve yerel eylem planları hazırlanacak. Sera gazı emisyonuna neden olan işletmeler, faaliyetlerine devam edebilmek için İklim Değişikliği Başkanlığı’ndan izin almak zorunda olacak.
Emisyon Ticaret Sistemi’nin kurulması ve bu kapsamda ulusal tahsisat planlaması yapılması da kanunun öngördüğü uygulamalar arasında yer alıyor. Yeni düzenlemelerin en geç 31 Aralık 2027’ye kadar hayata geçirilmesi planlanıyor.