M.Ö. 8’inci yüzyılda Urartular tarafından inşa edilen ve tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan Harput Kalesi’nde, arkeolojik kazı çalışmaları tüm hızıyla sürüyor. UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan kalede, geçtiğimiz yıl ortaya çıkarılan ve dönemin ‘sanayi sitesi’ olarak kullanılan alanda bu yıl yeni kazı sezonu başladı.
Urartular, Abbasiler, Asurlular, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar gibi pek çok uygarlığın izlerini taşıyan Harput Kalesi’ndeki bu sanayi alanının yaklaşık 1000 yıllık geçmişi olduğu tespit edildi. Alanda demir atölyeleri, maden eritme ocakları, kalıplar, külçeler ve depo alanları yer alıyor.
Kazılar, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Elazığ Valiliği ve Fırat Üniversitesi iş birliğiyle yürütülüyor. Projenin ilk etabında ortaya çıkarılan bölüm restorasyonla turizme kazandırıldı. Geriye kalan 400 metrekarelik alanda ise yeni buluntulara ulaşmak için çalışmalar başladı.
Aytaç: Yeni bulgularla turizme açılacak
Harput İç Kale Kazı Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, 2025 kazı sezonunun başladığını belirterek, “Sanayi bölgesi olarak tanımladığımız ve geçtiğimiz yıl yarısını kazıp projelendirdiğimiz alanın kalan kısmında çalışmalarımızı başlattık. Bu alan, özellikle Aslanlı Burç ile Belek Burcu arasında yer alıyor ve kalenin üretim merkezi olduğunu gösteriyor” dedi.
Daha önceki kazılarda çok sayıda eritme potası, tandır, külçe demir ve kalıp bulunduğunu hatırlatan Aytaç, “Burası hem mekan hem buluntu açısından büyük önem taşıyor. Endüstri mirası niteliğindeki bu alanı, tamamı restore edildikten sonra turizme açmayı planlıyoruz” diye konuştu.
Hedef 2026 sonbaharı
Kazı Başkanı Aytaç, restorasyonun tamamlanabilmesi için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile sponsor desteğine ihtiyaç duyulduğunu belirterek, “Eğer gerekli kaynak sağlanırsa, 2026 yılının Eylül veya Ekim ayında tüm alanı ziyarete açabiliriz. Harput sadece bir kale değil; aynı zamanda Harput kültürünün merkezi. Buradaki çalışmaları sözlü kültür, edebiyat ve taşınır-taşınmaz miras unsurlarıyla birlikte ele alarak turizme kazandırmaya devam edeceğiz” dedi.
