Erzurum’daki tabyaların, UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınması yönünde önemli bir adım atılıyor. Atatürk Üniversitesi Doğu Anadolu Kentsel Projeler Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen "Tabyaların Somut ve Somut Olmayan Kültürel Miras Olarak Önemi" başlıklı çalıştaya katılan UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Somut Kültürel Miras Komitesi Üyesi Prof. Dr. Özlem Karakul, bölgede adaylık dosyasının hazırlanması için çalışmaların başlatıldığını duyurdu.
Tabyaların özgün değeri vurgulandı
Selçuk Üniversitesi’nde tam zamanlı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi’nde yarı zamanlı öğretim üyesi olarak görev yapan Prof. Dr. Karakul, önceki dönem Atatürk Üniversitesi’nde Doç. Dr. Emriye Kazaz ile birlikte yürüttükleri Rölöve ve Restorasyon Stüdyosu dersi kapsamında Sivişli Tabyası’nda belgeleme ve koruma çalışmaları yaptıklarını anlattı. Tabyanın rölövesini hazırladıklarını ve restorasyona dair öneriler geliştirdiklerini aktaran Karakul, somut ve somut olmayan kültürel miras unsurlarını da incelediklerini ifade etti.
UNESCO süreci başladı
Prof. Dr. Karakul, Erzurum’daki tabyaların UNESCO Dünya Miras Listesi’ne aday gösterilme potansiyeli taşıdığını belirterek, geçici listeye sunulmak üzere bir adaylık dosyası hazırlıklarının sürdüğünü söyledi. Sürecin uzun soluklu ve çok paydaşlı olduğuna dikkat çeken Karakul, “Tüm özgün niteliklerin belgelenmesi, korunması ve yönetim planlarının hazırlanması gerekiyor. Yerel yönetimler ve üniversiteler iş birliği içinde olmalı” dedi.
Erzurum’daki tabyaların sadece bireysel yapılar değil, aynı zamanda seri miras ve kültürel peyzaj alanları olarak da değerlendirilebileceğini vurgulayan Karakul, listeye kaydedilme sürecinde tabyaların özgünlüğünü tehdit eden unsurların da ortadan kaldırılması gerektiğini belirtti.
Somut olmayan kültürel miras da vurgulandı
Prof. Dr. Karakul, Erzurum’un somut olmayan kültürel miras listesinde yer alabilecek pek çok değere sahip olduğunun da altını çizdi. “Mutfak kültürü, el sanatları, sözlü anlatımlar, ritüeller ve festivaller gibi pek çok unsurun da belgelenerek korunması gerekiyor” dedi. Kentte anıtsal yapıların yanı sıra geleneksel konut dokusunun da özgünlüğünü koruması gerektiğini vurguladı.
Akademisyenlerden saha gezisi
Çalıştaya katılan akademisyenler, Prof. Dr. Karakul eşliğinde başta Aziziye olmak üzere bazı tabyaları yerinde inceledi. Nenehatun Tarihi Milli Parkı içerisinde yer alan tabyalar hakkında, Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından görevlendirilen araştırmacı-yazar Abdurrahman Zeynal’dan bilgi alan katılımcılar, bölgeyi gezerek fotoğraflar çekti.
