ABD’nin hafta sonu İran’ın nükleer tesislerine düzenlediği saldırıların ardından yeni haftada petrol fiyatlarında dikkat çekici bir yükseliş yaşandı. Brent petrolün varil fiyatı ilk işlemlerde 80,34 dolara kadar yükselerek son 5 ayın en yüksek seviyesini test etti. TSİ 04.00 itibarıyla ise Brent, %2,5 civarındaki günlük artışla 79 dolar seviyelerinde denge arayışını sürdürüyor.
Geçtiğimiz Cuma günü 77,17 dolardan kapanan Brent petrol, ABD-İran geriliminin ardından yeni haftaya güçlü bir yükselişle başladı. 21 Ocak’tan bu yana ilk kez 80 doların üzerine çıkan Brent, küresel piyasalarda jeopolitik risklerin etkisini yeniden gündeme taşıdı.
Hürmüz Boğazı riski piyasaları gerdi
Petrol piyasasındaki hareketliliğin merkezinde İran’ın ABD saldırılarına nasıl yanıt vereceği sorusu yer alıyor. İran, dünya petrolünün yaklaşık %20’sinin geçtiği stratejik öneme sahip Hürmüz Boğazı’nı kontrol ediyor. Bu nedenle olası bir kapatma hamlesi, küresel enerji arzında büyük sıkıntılara yol açabilir.
İran parlamentosunun Hürmüz Boğazı’nın kapatılmasına onay verdiği, ancak nihai kararın Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından alınması gerektiği bildirildi. Henüz böyle bir karar çıkmadı; ancak risk algısı yüksek seviyede kalmaya devam ediyor.
ABD’den Çin’e diplomatik baskı
Gerilimin tırmandığı bölgede diplomatik trafik de hız kazandı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma girişimlerini engellemesi yönünde Çin’e çağrıda bulundu. İran’ın en büyük petrol müşterisi konumundaki Çin’in, bu süreçte belirleyici bir rol üstlenebileceği değerlendiriliyor.
OPEC üyesi olan İran, günlük yaklaşık 3,3 milyon varil petrol üretiyor ve bunun büyük bölümünü Çin’e ihraç ediyor. Hürmüz’ün kapanması durumunda İran’ın petrol gelirlerinin keskin şekilde düşeceği, Çin’in ise tedarik sıkıntısıyla karşı karşıya kalabileceği belirtiliyor.
Goldman Sachs’tan petrol fiyatı uyarısı
Küresel yatırım bankası Goldman Sachs, Hürmüz Boğazı’ndaki olası bir kriz senaryosuna ilişkin kritik bir değerlendirme yayımladı. Banka, boğazdan geçen petrol miktarının bir ay boyunca %50 azalması ve sonrasında 11 ay boyunca %10 daha düşük kalması durumunda Brent petrolün varil fiyatının 110 dolara yükselebileceğini öngördü.
Goldman Sachs ayrıca, yalnızca İran’ın arzında günlük 1,75 milyon varillik bir düşüş yaşanması halinde bile Brent’in 90 doları görebileceği uyarısında bulundu.
