Rapora göre, dünya nüfusu 8,2 milyarı aşmış durumda ancak birçok insan hayalini kurduğu kadar çocuk sahibi olamıyor. UNFPA ve YouGov’un 14 ülkede yaptığı ankette, üreme çağındaki yetişkinlerin yüzde 18’i istedikleri sayıda çocuğa ulaşamayacaklarını düşünüyor. 50 yaş üzeri kişilerde bu oran daha da dikkat çekici: Her üç kişiden biri, ideal çocuk sayısına ulaşamadığını söylüyor.
Yaşam süresi uzadı, nüfus yaşlandı
Raporda son 50 yılda ortalama yaşam süresinin 59 yıldan 73 yıla çıkması, buna karşılık doğurganlık oranlarının gerilemesi, küresel nüfusun hızla yaşlanmasına yol açtı. Dünyada şu an 65 yaş üstü 809 milyon kişi bulunuyor; bu sayının 2050’de iki katına, yüzyıl sonunda ise 2,4 milyara ulaşması bekleniyor.
Uzun yıllardır sosyal güvenlik sistemleri için yük olarak görülen yaşlı nüfusun, 2020’de küresel ekonomiye 50 yaş üzerinin sağladığı 45 trilyon dolarlık katkı göz önüne alındığında, potansiyel bir üretkenlik kaynağı olduğuna dikkat çekiliyor.
Neden istenilen kadar çocuk sahibi olunamıyor?
Rapor, bireylerin üreme kararlarını hayata geçirmelerinin önündeki en büyük engellerin ekonomik belirsizlik, konut sorunları, iş güvencesizliği, sağlık hizmetlerine erişimdeki aksaklıklar ve ev içi iş yükündeki eşitsizlikler olduğunu ortaya koyuyor. Ankete katılanların yüzde 39’u çocuk sahibi olma kararlarının doğrudan maddi zorluklardan etkilendiğini belirtti.
UNFPA İcra Direktörü Dr. Natalia Kanem de rapordaki değerlendirmesinde, devletlerin doğurganlık oranlarını artırmak ya da azaltmak için baskıcı politikalar uygulamak yerine, insanların “üreme ajandalarını” hayata geçirebilecekleri adil ve destekleyici bir ortam oluşturmaları gerektiğinin altını çizdi.
Afrika genç nüfusta birinci sırada
Raporda, Batı ve Orta Afrika’da kadın başına ortalama çocuk sayısının 4,3 olduğu kaydedildi. Doğurganlık oranlarının dünya ortalaması olan 2,2’nin üzerinde seyrettiği Afrika kıtasında nüfusun yaklaşık yüzde 40’ının 14 yaş altı olduğu belirtiliyor. Buna karşın Avrupa’da düşen doğurganlık oranları ve hızla yaşlanan nüfus, demografik açıdan yeni zorlukları beraberinde getiriyor.
Özellikle Almanya, İtalya ve Rusya gibi ülkelerde azalan iş gücü, yaşlı nüfusun bakım maliyetleriyle birleşince, ekonomik büyümenin önünde ciddi bir engel oluşturuyor. Asya’da ise Hindistan ve Çin gibi ülkelerde de benzer şekilde düşük doğurganlık ve yaşlanan nüfus dikkat çekerken, Endonezya ve Filipinler gibi ülkelerde görece bir artış gözleniyor.
Doğurganlık krizi küresel iş gücünü etkileyecek
Rapor, özellikle genç nüfusa sahip Afrika’nın önümüzdeki yıllarda küresel iş gücünde kritik bir rol oynayacağına işaret ederken, yaşlanan ülkelerde genç iş gücü eksikliği, sosyal güvenlik sistemlerinin sürdürülebilirliği açısından risk oluşturuyor.
UNFPA raporu, her bireyin çocuk sahibi olma kararını, ekonomik kaygılar yerine özgürce verebileceği bir ortamın önemine vurgu yaparken, tüm dünyada giderek derinleşen “gizli doğurganlık krizine” dikkat çekiyor.
