Alzheimer hastalığına yönelik tedavi arayışları sürerken, ABD’de yapılan yeni bir araştırma hastalığın seyrini değiştirebilecek şaşırtıcı bir sonuca ulaştı. Kaliforniya Üniversitesi San Francisco kampüsünde yürütülen çalışmada, hâlihazırda kanser tedavisinde kullanılan iki ilacın Alzheimer üzerindeki etkisi incelendi. Araştırma, bu iki ilacın farelerde Alzheimer belirtilerini ya yavaşlattığını ya da tamamen tersine çevirdiğini ortaya koydu.
Söz konusu çalışma, 21 Temmuz’da Cell dergisinde yayımlandı. Bilim insanları, bin 300'den fazla ilacı içeren bir veritabanında yaptıkları taramayla Alzheimer’a etki edebilecek ilaçları belirlemeye çalıştı. Bu veriler ışığında yalnızca 90’dan az ilacın, Alzheimer ile ilişkili genlerin ifadesini insan beyin hücrelerinde değiştirdiği görüldü. Elektronik sağlık kayıtları üzerinden yapılan analizlerde, beş ilacın Alzheimer riskini düşürdüğü belirlendi. Bunlardan FDA onaylı iki kanser ilacı, fareler üzerinde test edildi.
Letrozole ve irinotecan birlikte etki gösterdi
İncelenen ilaçlardan biri meme kanseri tedavisinde kullanılan letrozole, diğeri ise kolon ve akciğer kanseri için reçete edilen irinotecan oldu. Letrozole sinir hücrelerinin, irinotecan ise sinir sistemini destekleyen gliyal hücrelerin gen ifadesini değiştirdi. Alzheimer, sinir hücrelerinin kaybına yol açarken gliyal hücrelerde artışa neden oluyor; bu durum da beyindeki iltihaplanmayı tetikliyor.
Araştırmanın dikkat çekici sonuçlarından biri de bu iki ilacın birlikte kullanıldığında sinerjik etki göstermesi. İleri yaş fareler üzerinde yapılan deneylerde, ilaç kombinasyonu sayesinde Alzheimer belirtilerinin gerilediği, hafıza fonksiyonlarının iyileştiği kaydedildi.
İnsan deneyleri yolda olabilir
Araştırmanın başyazarlarından Prof. Marina Sirota, çalışmanın başında kanser ilaçlarının böyle bir potansiyele sahip olacağını öngörmediklerini belirtti. Elde edilen bulgular, Alzheimer tedavisinde mevcut seçeneklerin ötesine geçme umudu taşıyor. Ancak farelerde elde edilen sonuçların her zaman insanlar üzerinde aynı şekilde sonuçlanmadığına dikkat çekiliyor.
Bilim insanları şimdi bu iki ilacın Alzheimer hastaları üzerindeki etkilerini görmek için klinik deneyler yapmayı planlıyor. Şayet benzer sonuçlar alınırsa, Alzheimer tedavisinde devrim niteliğinde bir ilerleme kaydedilmiş olacak.
