Erzincan’ın Kemah ilçesine bağlı Kömür köyünde, geçmişi 450 yıl öncesine dayanan tarihi tuz ocağında üretim sıcak havaya rağmen aralıksız sürüyor. 40 dereceyi aşan sıcaklıklarda devam eden üretim süreci, geleneksel yöntemlerin modern dokunuşlarla harmanlandığı eşsiz bir üretim modeli sunuyor.
Osmanlı döneminde Ermeniler tarafından işletilen ve Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi'nde övgüyle bahsedilen tuz ocağı, yıllarca Tuz İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından kullanıldıktan sonra özelleştirildi. Şu anda özel sektör eliyle işletilen ocak, Doğu Anadolu Bölgesi'nin tuz ihtiyacının önemli bir kısmını karşılıyor.
Yaklaşık 100 metre derinlikteki bir tünelden gelen tuzlu su, 150'yi aşkın gölet ve havuzlarda buharlaştırılarak işleniyor. Yaklaşık 60 bin metrekarelik alanda faaliyet gösteren ocakta, mevsim normallerinin üzerindeki sıcaklıklar üretimi olumlu etkiliyor. Tuzun güneşle kurutulması sayesinde daha doğal ve sağlıklı bir ürün ortaya çıkıyor.
Coğrafi işaret belgesi bulunan Kemah tuzu, sadece lezzetiyle değil, gıdaların raf ömrünü uzatması açısından da büyük ilgi görüyor. Başta Erzincan tulum peyniri olmak üzere, yaylacılar, salamura üreticileri ve peynirciler tarafından yoğun şekilde tercih ediliyor. Tuz, Erzincan ve çevre illerin yanı sıra İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlere de gönderiliyor.
‘Dünyanın en sağlıklı tuzunu üretiyoruz’
İşletme sahibi Metin Tanrıkulu, Kemah tuzunun benzersiz özelliklerine dikkat çekerek şunları söyledi:
"Kemah tuzlası, Doğu Anadolu'nun en büyük tuz kaynaklarından biri. Bu tuzun özelliği, dağdan gelen tuzlu su kaynaklarından elde edilmesi. Kilometrelerce süzülerek gelen bu su, kaya tuzunu yalayarak ağır metallerden arınıyor ve billur gibi saf bir tuzlu su haline geliyor. Biz de bu suyu geleneksel yöntemlerle güneşte kurutuyoruz."
Tanrıkulu, kurutma işlemini daha verimli hale getirmek için 20 bin metrekarelik cam çatılar ile donatılmış özel seralar kurduklarını belirterek şöyle devam etti:
"Domates serası dünyanın her yerinde var ama tuz serası sadece Kemah’ta var. Dünyanın en sağlıklı tuzunu burada üretiyoruz. Yıllık üretimimiz doğa koşullarına bağlı olarak 1.500 ila 2.000 ton arasında değişiyor. Hedefimiz, yeni yatırımlarla hem iç talebi karşılamak hem de ihracata başlamak."